Gepensioneerden met laag inkomen dreigen eenmalige energietoeslag van 800 euro mis te lopen
KBO-Brabant, zelfstandige belangenvereniging van 120.000 senioren, voorziet problemen in de uitvoering van de eenmalige energietoeslag van 800 euro door gemeenten. Bij sommige gemeenten kan de toeslag uitsluitend via DigiD worden aangevraagd. Gemeenten hanteren verschillende inkomensgrenzen en gaan wisselend met grensgevallen om. Gemeenten verzuimen adequate voorlichting te geven over een speciale aftrekpost voor de berekening van het inkomen van gepensioneerden. Plus het ontbreekt aan zekerheid of gemeenten deze aftrekpost accepteren. Deze willekeur kan voor tienduizenden mensen het verschil zijn tussen wel of geen aanspraak op de eenmalige energietoeslag!
De gemeentelijke loketten voor de aanvraag van de energietoeslag van 800 euro gaan komende weken open. Huishoudens met een minimum inkomen die het bedrag niet automatisch uitgekeerd hebben gekregen, kunnen dan zelf een aanvraag doen. In enkele gemeenten is het loket al geopend en wordt gebruik van DigiD vereist. In andere gemeenten is DigiD geen vereiste. Zoals bekend is het juist de kwetsbaarste groep ouderen die niet beschikt over DigiD en staan privacy- en veiligheidsoverwegingen hulp bij de aanvraag en het gebruik van DigiD in de weg.
Het is KBO-Brabant, zelfstandige belangenvereniging van 120.000 senioren, bovendien opgevallen dat niet alle gemeenten dezelfde inkomensgrenzen communiceren. In de gemeente Oosterhout, waar het loket pas op 1 juni opengaat, wordt een grens van 125% van het sociaal minimum vermeld. Bij andere gemeenten zien we tot op heden een grens van 120% van het sociaal minimum. Voor grensgevallen is er soms sprake van een coulanceregeling, soms een afbouw en soms is er helemaal niets is geregeld. KBO-Brabant heeft in dit verband eerder zorg geuit over het risico van willekeur.
Deze zorg blijkt niet alleen bewaarheid te worden, maar is mogelijk nog veel groter. In de ‘Handreiking eenmalige energietoeslag’ die in opdracht van het ministerie van SZW is opgesteld, staat onder het kopje ‘Inkomensgrenzen’ een belangrijk puntje dat van groot belang is voor duizenden gepensioneerden met een inkomen nét boven de gehanteerde inkomensgrens. In de genoemde handreiking voor gemeenten wordt namelijk gesteld dat aanvragers met een pensioenuitkering 21,50 euro per maand mogen aftrekken van hun inkomen, voor echtparen gaat het om een af te trekken bedrag van 43 euro per maand. Dat is dus 258 euro per jaar voor alleenstaanden en 516 euro per jaar voor echtparen.
Gemeenten mogen volgens de handreiking aan gepensioneerden toestaan om een klein bedrag aan pensioen van hun inkomen af te trekken voor de aanvraag. Als er daardoor meer aanvragen binnenkomen en er ook meer aanvragen moeten worden gehonoreerd, dan kunnen gemeenten dat geld terugkrijgen van het Rijk. Er is dus voor gemeenten geen enkele reden, ook geen financiële, om deze aftrekpost niet aan te bieden en goed te communiceren naar de doelgroep gepensioneerden. Toch zien wij dat nergens gebeuren. Aldus wordt gepensioneerden met een laag inkomen recht op een belangrijke toeslag ontnomen. Dat kan toch nooit de bedoeling zijn? De gevolgen van een onterechte afwijzing zijn immers niet alleen groot voor de gepensioneerden in kwestie, maar zeker ook voor de afwijzende overheid. Op grond van de Handreiking en artikel 33 van de Participatiewet verwachten wij in dat geval namelijk duizenden bezwaren.
KBO-Brabant wil dat de in de ‘Handreiking eenmalige energietoeslag’ opgenomen ‘aftrekpost’ voor minimale pensioeninkomens uniform door gemeenten wordt toegepast én actief gecommuniceerd naar de doelgroep gepensioneerden. Ook wil KBO-Brabant dat alle gemeenten de aanvraag van de energietoeslag ook op andere wijze dan via DigiD toestaan, zodat de vele vrijwilligers van KBO-Brabant en andere belangenorganisaties mensen die daar recht op hebben kunnen helpen.