Weer een rapport!

Leo Bisschops, voorzitter KBO-Brabant, 25 oktober 2021

Geroutineerd nam Hugo de Jonge recent weer een dik rapport in ontvangst. Bepaald niet het eerste rapport dat hij als minister aangeboden kreeg en dat gaat over senioren en zorg. Dit keer was het een lijvig rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, de WRR, een van de belangrijkste adviesorganen van onze regering. Titel: Kiezen voor houdbare zorg.

Op drie gebieden staat de toekomst van onze zorg op het spel, aldus dit rapport.

Op de eerste plaats de financiële houdbaarheid. Mede als gevolg van de dubbele vergrijzing (het aantal senioren neemt toe en leeft langer) nemen ook de zorgkosten toe. We betalen nu voor alle zorg jaarlijks ongeveer € 100 miljard. Als we niet bijsturen, groeit dat naar bijna € 300 miljard, een bedrag dat in de buurt komt van onze totale rijksbegroting.

Op de tweede plaats wijst het rapport op een nog klemmender probleem: de beschikbaarheid van ‘handjes’ in de zorg. Werkt nu van alle werkende Nederlanders één op de zeven in de zorg, in de toekomst zou dat naar één op de drie moeten gaan. “De personele houdbaarheid is de meest acute en meest knellende dimensie van de houdbaarheid van de zorg”, aldus het WRR-rapport. En dat merken we nu al. IC-bedden staan leeg omdat er niet genoeg verpleegkundig personeel is, cliënten die uitbehandeld zijn in het ziekenhuis kunnen niet naar huis omdat de thuiszorg aan haar grenzen zit, verpleeghuizen kunnen alleen nog een plekje vinden als de familie bereid is een handje te helpen.

Tenslotte gaat het rapport diepgaand in op de vraag hoe we in onze samenleving draagvlak kunnen vinden voor onvermijdelijke keuzes. En draagvlak vinden voor keuzes is geen vanzelfsprekendheid, zo hebben we tijdens de coronacrisis wel gezien. Burgers moeten voorbereid worden op schaarste in de zorg en meegenomen worden in de keuzes die daarom nodig zijn, aldus de onderzoekers.

En dan word ik een beetje wantrouwig. Want ook de toekomst van een ander stelsel staat ter discussie, namelijk ons pensioenstelsel. Daar mogen de direct belanghebbenden hooguit meedenken in klankbordgroepen maar worden nog steeds geweerd van de tafels waar de knopen worden doorgehakt. Zo creëer je geen draagvlak bij de groep die er het meeste mee te maken krijgt: de senioren. Niet over ons, maar mét ons dus!