Regeerakkoord 2022: zorg op de schop?

Leo Bisschops, voorzitter KBO-Brabant, 24 januari 2022

Wat zou het nieuwe regeerakkoord zeggen over de zorg? Ik was er erg nieuwsgierig naar. Immers, de laatste jaren buitelden deskundigen met talloze rapporten over elkaar om te zeggen dat het zo niet langer door kan gaan. Met name als gevolg van de vergrijzing zouden de zorgkosten onbeheersbaar worden: een gestage groei van ruim 100 miljard euro nu naar bijna 200 miljard euro in 2040. Bovendien: als het geld er al zou zijn, missen we gewoon de handjes om die zorg te verlenen. Buitenlandse zorgverleners aantrekken dan maar? Vertrouwen op technologische innovaties in de zorg?

Mijn stellige indruk is dat echte keuzen in dit regeerakkoord niet gemaakt worden. Drie belangrijke wetten – de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz) – blijven overeind. En dus ook de onnodige en kostbare bureaucratie die het gevolg is van de schotten tussen deze wetten: voor een scootmobiel of woningaanpassing ga je naar de gemeente, voor een bril of hoorapparaat naar je zorgverzekeraar en voor een plekje in het verpleeghuis naar het Zorgkantoor. Allemaal voorzieningen met verschillende uitvoerders, procedures en eigenbijdrageregelingen. En die eigen bijdrage zal de komende jaren fors omhoog gaan. Zo staat het niet letterlijk in het regeerakkoord, maar als we door de verpakking heen kijken, komt het daar wel op neer. Een voorbeeld: als je nu in het verpleeghuis komt, betaal je voor het verblijf daar (wonen én zorg) een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. In het regeerakkoord wordt voorgesteld om mensen apart te laten betalen voor het wonen in een verpleeghuis, waardoor het verblijf daar voor velen onbetaalbaar dreigt te worden.

Dat forse maatregelen nodig zijn om ons zorgstelsel overeind te houden, is helder. Maar maak dan ook échte keuzen! Niet op z’n Nederlands, een knipje hier en een duwtje daar. Maak een duidelijk plan dat de urgentie van ingrepen onderstreept en dat burgers in staat stelt zelf tijdig op de toekomst in te spelen en hun eigen verantwoordelijkheid te pakken. Een kraakhelder plan, zeker voor senioren, want voor hen zullen de gevolgen het grootst zijn. Dat mis ik in dit regeerakkoord. Helaas, want we kunnen ons niet meer vier jaar aanpappen permitteren.