Initiatiefnota over wonen en ouderenzorg

De commissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) debatteerde op maandag 25 oktober over de initiatiefnota ‘Een eigen thuis, voor nu en morgen; wonen en ouderenzorg, de impasse voorbij’ van de Tweede Kamerleden Ellemeet en Smeulders. Hiervoor kwam demissionair minister Hugo de Jonge van VWS naar de Kamer.

De afgelopen jaren is de ouderenzorg in combinatie met wonen een steeds groter thema geworden in Nederland, ook op de agenda van de Tweede Kamer. In Nederland wordt men gemiddeld steeds ouder. Deze vergrijzing zal naar verwachting in de komende jaren alleen maar toenemen. Een belangrijk thema op het gebied van ouderenzorg is het woonbeleid. Ouderen hebben vaak specifieke wensen en behoeften voor hun woning. Hoe zorgen we dat er voor deze ouderen passende woningen worden gevonden? In de afgelopen jaren zijn veel rapporten van adviesorganen over dit onderwerp verschenen. Ook zijn verschillende initiatieven van de grond gekomen. Eén van de initiatieven vanuit de regering is de Taskforce Wonen en Zorg. De Taskforce heeft als doel om de woonzorgopgave bij ouderen binnen Nederland gezamenlijk en op een eenduidige manier aan te pakken. De Taskforce werkt samen met gemeenten, woningcorporaties en zorgcorporaties om dit doel te bereiken.

Inhoud van de initiatiefnota
De initiatiefnemers van deze nota pleiten voor een samenhangende aanpak voor het wegwerken van het woningtekort voor ouderen en voor meer regie vanuit de overheid. De initiatiefnemers willen woonvormen voor én met ouderen creëren en doen daarvoor verschillende voorstellen. Zo pleiten zij voor het afschaffen van de kostendelersnorm in de Participatiewet. Een ander punt is dat gemeenten woonzorgvisies opstellen. Gemeenten en rijksoverheid moeten samen een eenduidig woonzorgakkoord opstellen, wordt voorgesteld in de nota. Daarnaast wordt het belang van meer bouwen aangekaart, onder andere door het geven van de mogelijkheid om te bouwen aan organisaties.

Reactie van de regering
De minister van VWS heeft in een brief (klik hier) positief gereageerd op veel van de voorstellen van de initiatiefnemers. Hij is het ermee eens dat voor dit belangrijke vraagstuk een integrale aanpak nodig is, maar geeft aan dat deze aanpak voornamelijk op lokaal niveau tot stand moet komen. De minister wijst ook op het belang van de eerder genoemde Taskforce en verschillende regelingen die de afgelopen jaren zijn getroffen, zoals de stimuleringsregeling wonen en zorg, om deze lokale aanpak te stimuleren. Het uiteindelijke doel van het beleid is een grotere verbinding tussen wonen en zorg, wat ook door de initiatiefnemers van de nota wordt bepleit.

KBO-Brabant heeft als input voor het debat de volgende kwesties naar voren gebracht (lees hier de volledige brief):

1. Betrokkenheid (lokale) seniorenorganisaties bij totstandkoming woonzorgvisies en taskforce Wonen en Zorg
2. Verplichting prestatieafspraken op basis van woonzorgvisies

Kamerlid Jeanet van de Laan van D66 vroeg aan de minister waarom de mensen waar het juist om gaat niet in de Taskforce Wonen en Zorg zitten. Zij gaf aan dat als deze organisaties niet deelnemen het een gemiste kans is en dat waardevolle input gemist wordt. De minister antwoordde dat seniorenorganisaties bij de lokale planvorming aan bod komen bij het maken van een woonzorgvisie door de gemeente. Daar zijn lokale woonbonden en vaak ook lokale Wmo-inspraakorganen juist betrokken bij het tot stand komen van die lokale woonzorgvisies. Met betrekking tot de Taskforce Wonen en Zorg geeft de minister aan dat participatie op lokaal niveau geborgd is. Hij zegt dat als senioren niet deelnemen, het een gemiste kans is en dat waardevolle input gemist wordt. Verder antwoordde de minister dat de samenstelling van de Taskforce aan de Taskforce zelf is, maar hij vraagt de Taskforce hoe zij denken daarin te kunnen voorzien.

Met betrekking tot de woonzorgvisie geeft de minister aan dat de diepgaandheid en grondigheid per gemeente wisselt. Pas echt spannend als je prestatieafspraken maakt of concrete doelen stelt. Prestatieafspraken moeten dienaangaande eind dit jaar zijn gemaakt; dat is een hele hoge ambitie. Prestatieafspraken op het gebied van wonen zijn in het gros van de gemeenten wel gemaakt, maar het gaat echt om woonzorgafspraken waarbij ook verpleeghuisopgave wordt betrokken. Hij deelt met de Kamer echter dat regievoeren verder moet worden doordacht aan de formatietafel en dat je op dat punt zowel op het terrein van wonen als op het terrein van zorg stappen zult moeten zetten.