1 augustus 2024

Wat mogen mantelzorgers en vrijwilligers in de zorg?

Is er helderheid over wat mantelzorgers en vrijwilligers in de zorg mogen? Wie is verantwoordelijk als er iets mis gaat? In een informatief webdossier geeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) daar duidelijkheid en tips over.

“Mantelzorgers geven thuis, in een verpleeghuis of in een ziekenhuis zorg aan een familielid of vriend met wie zij al een band hadden. Zij spelen een steeds grotere rol in de dagelijkse zorgpraktijk”, constateert de IGJ. De rol van mantelzorgers en vrijwilligers wordt door het tekort aan zorgpersoneel aslmaar groter. De Inspectie stelt vast dat het steeds noodzakelijker wordt om de beschikbare zorgmedewerkers slimmer in te zetten. “Zorgaanbieders zoeken naar andere manieren om personeel in te zetten en de zorg te bieden. Zij kijken meer naar wat een patiënt of cliënt zelf kan. Of wat mogelijk is met hulp van bijvoorbeeld mantelzorgers of vrijwilligers”, aldus de IGJ.

Wat wel? Wat niet?

Wat kunnen en mogen mantelzorgers wel en niet doen? In een nieuw webdossier maakt de Inspectie dat duidelijk. Mantelzorgers mogen bijvoorbeeld risicovolle of normaalgesproken aan zorgpersoneel voorbehouden handelingen uitvoeren, zoals injecties toedienen, mits zij dit zorgvuldig doen en met instemming van de cliënt of patiënt. “Het is dan belangrijk dat de handeling is aangeleerd door een deskundige zorgverlener en dat de mantelzorger zich bekwaam voelt voor het uitvoeren van de handeling”, legt de IGJ uit. “De professioneel betrokken zorgverleners houden de dossiers van de cliënten of patiënten bij, inclusief de afspraken over wat de mantelzorgers doen. Zo weet iedereen wat de actuele situatie van de cliënten en patiënten is. De professionele zorgverleners moeten ook regelmatig de zorg met de mantelzorgers bespreken.”

Duidelijk over afspraken

De Inspectie zegt het belangrijk te vinden dat professionele zorgaanbieders duidelijk zijn over de afspraken die zij maken met de cliënt of patiënt en de mantelzorger. Daarover en over hun inzet, rollen en taken worden mantelzorgers en vrijwilligers geïnformeerd in het webdossier ‘Duidelijkheid over wat mantelzorgers en vrijwilligers mogen in de zorg’.