De verplichte registratie van cliëntprofielen in de wijkverpleging per 2025 gaat in de koelkast. Voorlopig in ieder geval. Het experiment met de cliëntprofielen gaat wel door. Dat heeft demissionair minister Conny Helder van VWS op 29 mei aangekondigd in de Tweede Kamer. “Als we stoppen met het experiment, dan zijn we weer terug bij af.”
De minister deed de aankondiging in het tweeminutendebat over wijkverpleging op 29 mei. Ze reageerde op een ingediende motie van NSC-Kamerlid Agnes Joseph over cliëntprofielen. De motie is mede ondertekend door de PVV. NSC en PVV roepen in de motie de minister op om de registratie van de cliëntprofielen in de wijkverpleging niet te verplichten per 1 januari 2025. Bovendien ontbreekt bewijsvoering of de cliëntprofielen wel leiden tot minder registratielast. Ook is nog niet aangetoond of de cliëntprofielen helpen bij het realiseren van beter passende zorg en of ze wel goedkoper zijn.
Kritisch op nieuwe bekostiging
De Tweede Kamer sprak in een commissiedebat onlangs over de invoering van cliëntprofielen in de wijkverpleging. Senioren Netwerk Nederland (SNN) – waar KBO-Brabant deel van uitmaakt – was kritisch en waarschuwde eerder al voor de nieuwe bekostiging van wijkverpleging. De aanname is dat zorgorganisaties thans beloond worden om veel zorguren in te zetten. Daarom bepleit de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) met andere organisaties bekostiging volgens een systeem met zestien cliëntprofielen in plaats van één integrale bekostiging. Dit zou volgens de NZa meer aansluiten bij het zorgproces. Zorgorganisaties worden dan niet meer per uur geleverde zorg betaald, maar volgens een vast bedrag per maand op basis van cliëntprofielen. Hierdoor zouden preventie, innovatie en stimulering van zelfredzaamheid worden beloond. Ook zouden de cliëntprofielen ertoe bijdragen dat het gesprek tussen zorgverzekeraar en zorgaanbieder meer over de inhoud van zorg voor bepaalde cliëntgroepen gaat in plaats van uitsluitend over het aantal uren van zorg, aldus de NZa.
Kritische Kamerleden
Een groep zorgpartijen benadrukte onlangs nog dat minister Helder moet doorgaan met de ontwikkeling van cliëntprofielen, omdat dat de wijkverpleging ondersteunt in het tegengaan van de toenemende zorgvraag en de arbeidstekorten. NSC-Kamerlid Agnes Joseph vond het nog niet duidelijk hoe cliëntprofielen hier daadwerkelijk aan gaan bijdragen. Kamerlid Fleur Agema (PVV) haalde de perverse prikkels aan en vreest dat er betaald gaat worden voor uren die niet worden geleverd. “Het is de verkeerde oplossing”, aldus het Kamerlid.
Administratieve lasten
SP-Kamerlid Sarah Dobbe benadrukte ook het belang van verlagen van de administratieve lasten en gaf aan de nieuwe systematiek niet te steunen als het voor meer administratie zorgt. Kamerlid Elke Slagt-Tichelman (PvdA/GroenLinks) wilde onder meer weten hoe preventie daadwerkelijk een rol krijgt in de nieuwe systematiek. Deze Kamerleden toonden zich kritisch, maar dienden geen moties in om de cliëntbekostiging tegen te houden.
Goede beweging
Kamerlid Sophie Hermans (VVD) gaf aan de nieuwe bekostiging een ‘goede beweging’ te vinden. Wieke Paulusma van D66 benadrukte dat het registreren van uren een aanslag is op de zelfstandigheid van de wijkverpleegkundige. “Wijkverpleegkundigen geven juist aan dat ze af willen van uren en naar meer regie over hun eigen vak willen. Juist die uren zijn een enorme belemmering in het uitvoeren van hun werk.” Met cliëntprofielen zou het vak van wijkverpleegkundige dan aantrekkelijker worden, stelde Paulusma.
Stevige kritiek
Jos de Blok van Buurtzorg Nederland en Senioren Netwerk Nederland (SNN) hebben stevige kritiek op de plannen. SNN vraagt zich af wat de cliënt ermee opschiet en vreest voor onderbehandeling en meer administratie. Jos de Blok en SNN vrezen bovendien dat er een prikkel is om zo weinig mogelijk zorg te leveren voor de zak geld die aan een profiel hangt.
► Brief SNN aan TK-commissie VWS – debat wijkverpleging 10 april 2024