Omzien naar elkaar: een kwestie van beschaving

Leo Bisschops, voorzitter KBO-Brabant, 27 februari 2023

Laatst las ik een verhaal over een beroemde oudheidkundige. Haar werd de vraag gesteld welke vondst het begin van de menselijke beschaving markeerde. Verrassenderwijs noemde zij geen voorbeelden als een tekening, bijl of primitief mes, maar een menselijk bot. Een gebroken dijbeen dat uiteindelijk weer genezen was. Haar uitleg was dat iemand met een gebroken dijbeen in die tijd geen enkele overlevingskans had, als anderen in de omgeving niet langdurig hulp hadden geboden. Er was toen iemand in de omgeving die naar je omkeek, je hielp en je beschermde.

Zorgen voor elkaar is de kern van onze menselijke beschaving. Vanzelfsprekend is dat echter niet. Tot op de dag van vandaag blijft dat een uitdaging. Een voorbeeld?

In Amsterdam overlijden jaarlijks zo’n 5.000 mensen. Bizar is dat dit heengaan bij een op de tien mensen in die stad niet direct wordt opgemerkt door kennissen of nabestaanden. Een speciale gemeentelijke dienst moet verre familieleden of nabestaanden opsporen.

“Ach ja, Amsterdam”, hoor ik u zeggen. “Dat gaat niet op voor Brabant, zeker niet voor onze dorpen.” Maar toch zou ik het niet willen onderschatten. Ook hier hoor ik te vaak verhalen dat de huisarts of de wijkverpleegkundige nog de enige contactpersoon is die achter de voordeur komt. Echte eenzaamheid is niet direct zichtbaar, wordt (te vaak) pas achteraf opgemerkt. Het wordt niet voor niets de lepra van de 21e eeuw genoemd. En dat in een tijd waarin communiceren en elkaar ontmoeten via allerlei media en middelen bijna onbeperkt mogelijk is.

Tegen deze achtergrond ben ik er trots op dat wij met onze vereniging, die tot in de haarvaten van onze Brabantse samenleving actief is, het “omzien naar elkaar” in tal van activiteiten met elkaar steeds weer inhoud geven. Want “omzien naar elkaar” is immers het sterkste antigif voor de huidige lepra van de eenzaamheid.

Gewoon een kwestie van beschaving, toch?